Ποιος παρήγγειλε την εκκένωση του Ευαγγελισμού; Γιατί τώρα; Τι σχέση είχε με τις εκλογές; Τι κάνει ένας αριστερός πρύτανης; Τι είναι μια κατάληψη και γιατί 2 χιλιάδες άνθρωποι κατέβηκαν να την υπερασπιστούν; Αυτά τα ερωτήματα θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε στις παρακάτω γραμμές. Ωστόσο, μια προειδοποίηση. Οι παρακάτω απαντήσεις δεν απευθύνονται σε όλους. Απευθύνονται σε όσους και όσες έχουν το σθένος να σκέφτονται. Σε όσους και όσες, ανεξάρτητα από το αν συμφωνούν με τη δική μας στάση ζωής, ψάχνουν να βρουν απαντήσεις για να κρατήσουν το μυαλό τους ζωντανό απέναντι στη γενικευμένη ηλιθιότητα που μας περιβάλλει.
Οι καταλήψεις
Οι καταλήψεις αναδύονται όπως ακριβώς και τα πάρκα. Από κοινότητες που διεκδικούν το δικαίωμά τους στην συνύπαρξη. Εξάλλου, δεν θα υπήρχαν χωρίς τα πάρκα, τους δρόμους και τις πλατείες. Αυτά καταλαμβάνονται πρώτα. Εκεί αναγνωρίζονται οι κοινές μας επιλογές, εκεί συγκροτούνται οι αρνήσεις μας προς το μονοπώλιο των εντρεπρενέρ στην πόλη. Οι εκκενώσεις καταλήψεων και οι σκούπες στα πάρκα έχουν κάτι κοινό. Είναι το δικαίωμα της πολιτικής οικονομίας να εκκαθαρίζει τον χώρο της από τα πληθυσμιακά τμήματα που εμποδίζουν τη δημιουργία αξιών. Γιατί τα τμήματα αυτά χρησιμοποιούν τον δημόσιο χώρο χωρίς να επενδύουν σε αυτόν. Όποιος δεν προσφέρει κάτι στους επιχειρηματίες και τα ταμεία του δήμου δεν έχει κανένα δικαίωμα να δεσμεύει τους χώρους του. Ακόμα κι αν πρόκειται για ερειπωμένα κτίρια ή παγκάκια δίπλα σε δέντρα. Οι συνελεύσεις και οι μπύρες των καταλήψεων προσφέρουν στην ντόπια επιχειρηματικότητα ό,τι προσφέρουν οι περιπτερόμπυρες και τα αράγματα στα πάρκα: τίποτα. Και όχι μόνο δεν προσφέρουν αλλά λειτουργούν ανταγωνιστικά. Δημιουργούν κοινές κουλτούρες, με κοινές ανάγκες, κοινούς κώδικες και κοινούς εχθρούς· και αυτό δεν επιτρέπεται.
Τα πάρκα καταλαμβάνονται αρχικά περιμετρικά από τα τραπεζοκαθίσματα και έπειτα, μετά τις σκούπες της αστυνομίας και αφού εξασφαλιστούν οι απαραίτητες άδειες, επεκτείνονται και στο εσωτερικό τους. Κι έτσι σταματάνε να είναι πάρκα. Το ίδιο και οι γειτονιές. Έρχονται τα πρώτα κυριλέ μαγαζιά και ξενοδοχεία, οι τιμές των ενοικίων ανεβαίνουν, μετά έρχονται κι άλλα μαγαζιά, και μετά τα airbnb, οι κυριλέ πεζοδρομήσεις και οι κάμερες. Κι έτσι σταματάνε να είναι γειτονιές. Όλως τυχαίως οι δημόσιοι χώροι που οικειοποιούνται οι μετανάστες, οι χιπ-χοπάδες, οι πάνκηδες, οι μεταλλάδες, οι σκειτάδες ή απλά οι γείτονες, δέχονται επίθεση. Η ανάπτυξη της ντόπιας επιχειρηματικότητας δεν αξιοποιεί ανεκμετάλλευτους χώρους. Ίσα-ίσα, εμπορευματοποιεί ολοζώντανους χώρους γεμάτους πραγματικούς ανθρώπους με μυαλό, αισθήματα και προβλήματα. Η ανάπτυξη στοχοποιεί και εκτοπίζει τη ζωή έχοντας την κοινωνική συναίνεση που της εξασφαλίζει ο πατριωτισμός, η εξατομίκευση ή απλά η εξάντληση από την πίεση της δουλειάς. Είναι εθνικός πόλεμος προς τα μέσα.
Η ανάπτυξη είναι αυτή που εκκενώνει τις καταλήψεις όπως και τις γειτονιές, τα πάρκα και τις πλατείες. Φυσικά, υπάρχει και η ελας. Γιατί η ελας δεν εκτελεί απλά διαταγές. Επηρεάζει τις πολιτικές αποφάσεις και ενίοτε τις καθορίζει. Οι μπάτσοι της συμβουλεύουν τους υπουργούς, γίνονται στελέχη κομμάτων και καμιά φορά κατεβαίνουν για δήμαρχοι. Η αστυνομία είναι ένα μικρό κράτος με παρεμβατική αρμοδιότητα στην κεντρική πολιτική σκηνή. Για αυτό άλλωστε παρεμβαίνει και στην πραγματική οικονομία. Λαθρεμπόριο, ναρκωτικά, trafficking, προστασία, εκβιασμοί. Επικουρεί την κυβέρνηση στην παρανομοποίηση του εργατικού δυναμικού που πλεονάζει και διευθύνει την μαφιοζοποίηση τμημάτων της οικονομίας α λα ιταλικά. Η απορρύθμιση της αγοράς εργασίας είναι ρύθμισή της αλλιώς. Η απορρύθμιση της αγοράς εργασίας θεσμικά, σημαίνει ταυτόχρονη ρύθμισή της εξωθεσμικά· και η αστυνομία είναι πρόθυμη να ρυθμίσει το μη φορολογούμενο εμπόρευμα (‘’μαύρη’’ εργατική δύναμη, ‘’παράνομα’’ προϊόντα) κατά παραγγελία των υπουργείων.
Τέλος, υπάρχει και η μαφία του πανεπιστημίου. Μαφία που δεν δολοφονεί αλλά κατευθύνει κονδύλια προς τους δικούς της, δηλαδή υπεξαιρεί -νόμιμα- δημόσιο χρήμα, όσο αφήνει το ερευνητικό προσωπικό απλήρωτο ή υποαπασχολούμενο. Δεν είναι όλοι οι καθηγητές έτσι. Αλλά πολλοί είναι και το γνωρίζουμε όλοι όσοι περάσαμε από αμφιθέατρα. Όπου υπάρχουν άριστοι υπάρχει και πολύ χρήμα. Κι όπου υπάρχει πολύ χρήμα υπάρχει και μαφία. Η μαφία δεν χρειάζεται πάντα όπλα για να εκβιάζει, να διορίζει και να τρώει. Κάποιες φορές αρκούν μόνο τα πτυχία και τα paper. Όταν η μαφία κάποιου πανεπιστημίου εκκενώνει μια κατάληψη, δεν το κάνει επειδή θέλει να αξιοποιήσει τα ντουβάρια. Ντουβάρια έχει πολλά και συνήθως τα αφήνει να σαπίζουν γιατί προτιμάει να επενδύει τα χρήματα αλλού. Αλλιώς θα είχαμε γεμίσει εστίες και φοιτητικά πολιτιστικά κέντρα. Αλλιώς θα είχαμε επιδοτούμενες μετακινήσεις και πανεπιστημιακά λεωφορεία που θα μετέφεραν δωρεάν τους φοιτητές από το κέντρο στις σχολές και τις εστίες τους.
Κοιτάξτε κάθε πόλη που έχει πανεπιστήμια. Οι εστίες δεν φτάνουν να φιλοξενήσουν ούτε το 1/10 των φοιτητών που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη κι έτσι αφήνονται βορά στους σπιτονοικοκύρηδες-μαυραγορίτες του κέντρου που ψηφίζουν τα κόμματα και τους δημάρχους που τους επιτρέπουν να συνεχίζουν να πλουτίζουν. Ίδιες ελλείψεις υπάρχουν και στις λέσχες. Στις ελάχιστες που παραμένουν δωρεάν, οι μερίδες δεν φτάνουν ή απλά το φαΐ είναι για πέταμα. Από την άλλη, όσες έχουν πουληθεί σε εταιρείες catering, απλά σε βάζουν να πληρώσεις για φαΐ που συνεχίζει να είναι για πέταμα. Αν το πανεπιστήμιο ενδιαφερόταν τόσο πολύ για το επίπεδο ζωής των φοιτητών, θα διεκδικούσε και θα κατάφερνε να βρει χρήματα για να φτιάξει παραπάνω δωμάτια ή έστω να σερβίρει νοστιμότερα ρεβίθια. Αλλά δεν το κάνει ποτέ. Πρέπει να είναι κανείς πραγματικά χαζός για να πιστέψει ότι το κράτος και η πρυτανεία εκκενώνουν κατειλημμένους πανεπιστημιακούς χώρους γιατί κόπτονται για τους φοιτητές τους. Θέλουν απλά να εκκενώσουν τις καταλήψεις γιατί δεν τις γουστάρουν. Στεγάζουν φοιτητές που βγάζουν κείμενα, βάφουν τους τοίχους και χαλάνε τη μόστρα της μαφίας των πανεπιστημίων. Πρώτα από όλα, θέλουν να διώξουν τους καταληψίες. Μετά θα σκαρφιστούν κάτι για να αξιοποιήσουν τα ντουβάρια.
Ας θυμηθούμε την περίπτωση των δύο φοιτητών του Φυσικού το 2010, όπου η γνωστή μαφία του τμήματος τούς απέκλεισε με το έτσι θέλω από το μεταπτυχιακό. Ο ένας είχε τον μεγαλύτερο βαθμό σε όλο το πανεπιστήμιο και ο άλλος είχε τον δεύτερο μεγαλύτερο βαθμό στο τμήμα του. Τι έκανε άραγε μια μερίδα αρίστων να αποκλείσουν δύο άριστους; Η απάντηση είναι απλή: οι φοιτητές αυτοί συμμετείχαν σε ένα κατειλημμένο στέκι εντός του πανεπιστημίου· και οι καθηγητές τους το ήξεραν γιατί τους ήξεραν προσωπικά. Οι εν λόγω φοιτητές δεν αποκλείστηκαν επειδή δεν πληρούσαν τις προδιαγραφές αλλά επειδή ήταν ανταγωνιστικοί προς το φιλελεδο-ακροδεξιό κατεστημένο του τμήματος. Αντίστοιχα, το στέκι τους εκκενώθηκε όχι επειδή οι καθηγητές ήθελαν να αξιοποιήσουν τον χώρο αλλά γιατί τους χαλούσε τη μόστρα. Αυτό κάνει μια πανεπιστημιακή μαφία. Ωθούμενη από την παντοδυναμία της, παρακάμπτει κάθε δεοντολογία προκειμένου να φιμώσει όσους δεν κάθονται στα αυγά τους. Εξωτερικεύει χωρίς προσχήματα τον αμοραλισμό της και αν πιεστεί πουλάει τρελίτσα. Ποιον έχει να φοβηθεί;
Εν ολίγοις, η ανάπτυξη, η αστυνομία και η μαφία του πανεπιστημίου εκκενώνουν την Κατάληψη Ευαγγελισμού. Όποιος έχει διάθεση ας πάρει θέση. Αλλά η θέση του πρέπει να είναι ξεκάθαρη. Ή αναγνωρίζει το προλεταριακό δικαίωμα στη πολιτική στέγαση ή συντάσσεται με τους παραπάνω. Μαλαγανιές του στυλ ‘’διαφωνούμε με τη βίαιη εκκένωση αλλά είμαστε εντάξει αν τουλάχιστον το πανεπιστήμιο αξιοποιήσει το κτίριο’’, τις ξέρουμε καλά. Είναι απλά μια έμμεση, ευγενική εκδοχή υποστήριξης της εκκένωσης και οι ισαποστάκηδες που τις διατυπώνουν καλά θα κάνουν για μια φορά στη ζωή τους να μιλήσουν καθαρά. Ή με τις προλεταριακές αντιφασιστικές κοινότητες ή με τον φασιστικό φιλελέδικο στρατό. Διαλέχτε.
Όλα για τον αρχηγό
Το Ηράκλειο ήταν παραδοσιακά ένας αντιδεξιός δήμος. Εντούτοις, η εκλογική νίκη της ΝΔ στις βουλευτικές τον περασμένο Ιούλιο και η άνοδος της ακροδεξιάς στον νομό, ενθάρρυνε το δεξιό μπλοκ να κατεβάσει ένα δυνατό όνομα που να μπορεί να ενσαρκώσει την ενότητα των επιμέρους οικογενειών του: τους μαφιόζους επαγγελματίες, τους ρατσιστές νοικοκυραίους, τους μπράβους, τους τραμπούκους των χωριών, τους απόστρατους, τους νεοναζί των γυμναστηρίων, τους μπάτσους και φυσικά, τους ντόπιους εκατομμυριούχους που με τη νοικοκυροσύνη τους καλλωπίζουν τη βρώμα όλων των παραπάνω. Η δεξιά ήθελε ένα όνομα που, κατακτώντας την πρωτεύουσα της Κρήτης, θα σημάνει επίσημα την παράδοση του νησιού σε αυτήν. Τι καλύτερο λοιπόν από τον πρώην αρχηγό της ελας που τυγχάνει να κατάγεται από την πόλη.
Παρότι δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι η απόφαση της εκκένωσης πάρθηκε με αφορμή την υποψηφιότητα Καραμαλάκη, το timing δεν ήταν τυχαίο. Ακόμα δηλαδή κι αν το κράτος είχε προαποφασίσει την εκκένωση, τη σχεδίασε σε χρόνο απόλυτα συντονισμένο με τις τοπικές εκλογές. Με λίγα λόγια, ακόμα κι αν η ΝΔ σχεδίαζε να εκκενώσει τον Ευαγγελισμό εντός του 2023, μετά και τον διορισμό του -ακροδεξιού πρώην πρύτανη του Παν. Κρήτης- Ζώρα στο υπουργείο παιδείας, ο χρόνος της εκκένωσης ήταν ένα κρυφό χαρτί της ΝΔ για τον Καραμαλάκη. Το κόμμα γνώριζε ότι ο πρώην αρχηγός, έχει ως μοναδικό όπλο την ιδιότητά του. Δεν ξέρει να μιλάει, δεν γράφει καλά στο γυαλί και στην ουσία είναι Αθηναίος. Πέρα από στόκος, είναι άχαρος στον φακό και παντελώς άσχετος με το τι παίζει στην πόλη. Η προεκλογική καμπάνια χρειαζόταν ένα boost. Και τι καλύτερο από τον πιο εντυπωσιακό εχθρό της δεξιάς. Τον κόσμο του μαχητικού αντιφασισμού. Έναν κόσμο στιγματισμένο και για αυτό ευερέθιστο, που αν τον αγγίξεις εκρήγνυται και δείχνει τα δόντια του.
Αυτό ακριβώς επιδίωξε η ΝΔ με την γνωστή αλαζονεία που αποδεδειγμένα την κρατάει στην εξουσία. Υπολόγιζε ότι εκκενώνοντας την κατάληψη μια βδομάδα πριν τις εκλογές, η αναταραχή θα έκανε νούμερο-ένα θέμα την ασφάλεια και θα έστρεφε τα φώτα στον αρχηγό. Έτσι, θα έδινε χώρο στον Καραμαλάκη να βγει και να μιλήσει με την πραγματική του ιδιότητα και να προσελκύσει τις συντηρητικές γαλαζοπράσινες ψήφους της πόλης. Απέναντι στο προοδευτικό-φιλελεύθερο πολιτικό κατεστημένο του Ηρακλείου, οι μόνες περγαμηνές νίκης προσφέρονταν από μια τεχνητή ανάγκη για ασφάλεια· και σε αυτήν κατέφυγε η δεξιά.
Αλλά δεν της βγήκε. Ο κόσμος του μαχητικού αντιφασισμού απάντησε σωστά. Τα έβαλε στα ίσα με τον φασισμό και τον ξεμπρόστιασε, φέρνοντας την ντόπια δημοκρατία σε αμηχανία. Στις 30 Σεπτέμβρη, το ξύλο στην Ανδρόγεω και τα δακρυγόνα σε όλο το κέντρο ενόχλησαν, παραπάνω από το αναμενόμενο, τους μαγαζάτορες που έβλεπαν τους πελάτες τους να τρέχουν και ο παρολίγον νεκρός από την εκκένωση εξέθεσε την αστυνομική βία και την συγκάλυψή της από μια μερίδα γιατρών του Βενιζελείου. Άλλο να προσφέρεις στο ακροδεξιό κοινό ένα σόου με ανοιγμένα κεφάλια και άλλο να του ζητάς να υπερασπιστεί μια δολοφονία. Έτσι, η επίδειξη δύναμης δεξιάς και αστυνομίας γύρισε μπούμερανγκ από την πρώτη κιόλας μέρα. Ο Καραμαλάκης έσπευσε να δηλώσει ότι δεν έχει καμία σχέση με την εκκένωση, αδειάζοντας τη γαδη και ρίχνοντας την μπάλα στον πρύτανη που εξαφανίστηκε για να σκεφτεί. Από την άλλη, οι αξιωματικοί της γαδη που απ’ ότι μαθαίνουμε διαφωνούσαν με τον χρόνο της εκκένωσης, φορτώθηκαν όλο το επικοινωνιακό βάρος για μια έτσι κι αλλιώς πρόχειρα σχεδιασμένη επιχείρηση, που σε μεγάλο βαθμό αποτελούσε καπρίτσιο πολιτικών παραγόντων όπως ο Ζώρας. Άσε που ήξεραν τι τους περίμενε στον δρόμο.
Τις επόμενες μέρες, οι ήττες συνεχίστηκαν. Στις 2 Οκτώβρη, η αστυνομία είχε τη φαεινή ιδέα να περικυκλώσει το στέκι του Τηγανίτη, απλά και μόνο επειδή οι ασφαλίτες της είδαν 50 άτομα να κάνουν συνέλευση εντός του. Στόχος της ήταν να δώσει στους ματατζήδες της μια ευκαιρία να εκτονωθούν, γιατί το προηγούμενο βράδυ είχαν δεχθεί επίθεση με πέτρες έξω από την κατάληψη. Για κακή τους τύχη, μέσα σε μισή ώρα, 300 περίπου άτομα συγκεντρώθηκαν έξω από το στέκι και τους χάλασαν το σχέδιο για μαζικές συλλήψεις με γκλομπιές και φυσουνιές. Καθώς έφευγαν, τους ακούγαμε να βρίζουν τους ανώτερους που τους διέταζαν από τα cb να αποχωρήσουν, παίρνοντάς τους την μπουκιά μέσα από το στόμα. Επιπλέον, τα στοχάδια και τα ‘’I love TAE’’ στην αυλή του Ευαγγελισμού, δύο βδομάδες μετά την δολοφονία του Κώστα Μανιουδάκη από τα ΤΑΕ των Χανίων, όπως και τα post του χρυσαυγίτη ματατζή Μαρκογιαννάκη, δεν βοήθησαν την εικόνα της τοπικά.
Μετά από όλα αυτά, εκεί που η αστυνομία περίμενε ότι θα πάρει το παιχνίδι στην πορεία της Κυριακής των εκλογών στις 8 Οκτώβρη, σε μια πόλη γεμάτη περιπολικά, ασφάλεια, οπκε και ματ, ξαφνικά 2 χιλιάρικα αποφασίζουν να αψηφήσουν την ιερότητα της ημέρας και να κατέβουν στον δρόμο για να στηρίξουν τον Ευαγγελισμό. Αμηχανία. Οι συγκρούσεις σώμα με σώμα που ακολούθησαν στη Λόρδου Βύρωνος δεν βελτίωσαν την κατάσταση. Οι διμοιρίες υποχωρούσαν και οι άντρες τους έπεφταν στην άσφαλτο από τα χτυπήματα των άπλυτων. Αδυνατώντας να κουμαντάρουν τέτοια μάζα κόσμου, αποφάσισαν να τον πνίξουν στα χημικά. Ο κόσμος δεν έσπαγε, οι περαστικοί τους έβριζαν και οι τουρίστες έτρεχαν δακρυσμένοι στα luxury suites τους. Όταν κάποιοι διαδηλωτές-γονείς με παιδιά στα χέρια, βρήκαν καταφύγιο σε καφετέρια της 25ης Αυγούστου, μια διμοιρία τους φώναζε ‘’θα πεθάνετε’’ πετώντας δακρυγόνα στην πόρτα. Και κάπως έτσι, ακόμα και οι αμέριμνοι απολιτίκ καταναλωτές κατάλαβαν ότι το δημοκρατικό Ηράκλειο φυλάσσεται από φασίστες. Αλλά το σημαντικότερο είναι ότι όλοι κατάλαβαν ότι αυτοί οι φασίστες δεν είναι ανίκητοι.
Και μιας και πιάσαμε τα του δρόμου, ας αναφερθούμε λίγο εκτενέστερα στη μέρα της εκκένωσης. Ημέρα που καθόρισε τόσο τη στάση του Καραμαλάκη όσο και την πορεία των γεγονότων των ημερών που ακολούθησαν και κορυφώθηκαν στη μεγάλη πορεία την Κυριακή των εκλογών.
Τι έγινε στις 30 Σεπτέμβρη;
Οι άνθρωποι των καταλήψεων δεν είναι υπερήρωες. Κάποιες φορές φοβούνται και διστάζουν μπροστά σε ένα πιθανό μακελειό με τους μπάτσους. Αλλά τις περισσότερες φορές δεν προλαβαίνουν να κάνουν τίποτα από τα δύο. Όπως στις 30 Σεπτέμβρη. Αφού συγκρούστηκε έξω από την κατάληψη και έσπασε στα στενά του κέντρου, ο κόσμος ανασυγκροτήθηκε με σκοπό να καταλάβει το κτίριο της Ανδρόγεω. Αφού συγκρούστηκε ξανά με ματ και εκαμ, μέσα και έξω από την Ανδρόγεω, ένα τμήμα του μπήκε στο κτίριο και κατευθύνθηκε προς τους πάνω ορόφους. Γνώριζε ποιους έχει πίσω τους αλλά δεν ήξερε ποιους θα βρει μπροστά του. Στις σκάλες του κτιρίου τον περίμενε ο νούμερο-ένα κοινωνικός θύλακας του ντόπιου φασισμού: οι μεγαλοαγρότες. Η μόνη κοινωνική ομάδα που απολαμβάνει καθολικό άσυλο, από δημοσιογράφους, μπάτσους, παράγοντες και κόμματα κάθε απόχρωσης. Όλοι τούς κάνουν τεμενάδες. Γιατί έχουν φατρίες και δύναμη πυρός, και με αυτά ελέγχουν τον νούμερο-ένα χώρο στρατηγικών επενδύσεων του νησιού: την ύπαιθρο, παραθαλάσσια και μη. Τίποτα δεν προχωράει χωρίς τη δική τους συναίνεση. Από ξενοδοχειακές μονάδες και ΒΑΠΕ μέχρι αυτοκινητόδρομους και αεροδρόμια.
Αυτά τα καμάρια της πατριωτικής αγροτιάς παρατάχθηκαν στις σκάλες και άρχισαν να σπρώχνουν τον κόσμο προς τους μπάτσους. Ανοιχτά πουκάμισα, αγιοκωσταντινάτα και τσιγκελωτά μουστάκια σε αγαστή συνεργασία με τα εκαμ που κατά τα άλλα βρίζουν στα σκυλοτράγουδά τους. Όσο κι αν έβλεπαν τον κόσμο να πνίγεται από τα δακρυγόνα και να ποδοπατιέται στις σκάλες, εκείνοι έμεναν ακίνητοι. Αυτοί οι ευνοούμενοι επιχειρηματίες της γεωργίας είναι η τραμπούκικη αυλή των τοπικών πολιτικών παραγόντων. Είναι η φασιστική δυνητικότητα της περιαστικής υπαίθρου. Η ντόπια εκδοχή των squadristi του Μουσολίνι ή η σύγχρονη εκδοχή των μπαντουβάδων του ’40. Ξέρουμε ότι αν χρειαστεί, όλοι αυτοί είναι πρόθυμοι να επιτεθούν στην εργατική τάξη όταν αυτή φωνάζει πολύ. Για αυτό και στο τέλος, οι πιο μάγκες από αυτούς εισέπραξαν αυτό που τους άξιζε. Με μνημειώδες πείσμα και εφευρετικότητα, αφού κατάφερε να σπάσει τις αλυσίδες τους ενώ παράλληλα κρατούσε τους μπάτσους πίσω του, ο κόσμος τελικά βγήκε στην ταράτσα και μετά από λίγο ενώθηκε με το άλλο τμήμα της διαδήλωσης.
Όλα αυτά, αφού το ίδιο πρωί, στην ταράτσα του Ευαγγελισμού, τα εκαμ χτυπούσαν στο κεφάλι δεμένους πισθάγκωνα συντρόφους και συντρόφισσες και οδήγησαν έναν εξ αυτών να πέσει από 12 μέτρα στο κενό. Οι μπάτσοι που αντιμετώπισε ο κόσμος του Ευαγγελισμού είναι φασίστες ανεξάρτητα από το τι ψηφίζουν. Δεν εννοούμε φασίστες σαν τον Μαρκογιαννάκη που ψηφίζουν ΧΑ και πανηγυρίζουν ότι ξεσπίτωσαν τους άπλυτους με φωτο στο fb. Αυτοί είναι απλά οι πιο αφελείς του σώματος που με τις μαλακίες τους εκθέτουν τους ανώτερους και τους αναγκάζουν να λένε φανταστικές ιστορίες για anonymous που χακάρουν τους λογαριασμούς τους στα social. Μιλάμε, αντιθέτως, για όλους τους μπάτσους. Ανεξάρτητα από το πόσο ερεθίζονται με τις γαλανόλευκες, είναι όλοι ένας νόμιμος φασισμός σε κίνηση. Γιατί η αστυνομία είναι ο φασισμός που ενυπάρχει στο κράτος σε καιρό ειρήνης. Είναι, μαζί με τους καραβανάδες, ο φασισμός που δεν χρειάζεται πάντα να εξελιχθεί σε επίσημο καθεστώς. Οι κύκλοι των καπιταλιστικών κρίσεων άλλες φορές χρειάζονται τον φασισμό στην εξουσία όπως στον Μεσοπόλεμο και άλλες ως λειτουργική εφεδρεία εντός του φιλελεύθερου κράτους. Κάθε κράτος συντηρεί τον λειτουργικό φασισμό του στις μονάδες των σωμάτων ασφαλείας και τις δημόσιες υπηρεσίες του. Τον κολακεύει και τον πληρώνει. Οι πολιτικοί σχηματισμοί του φασισμού, όπως η ΧΑ, δεν είναι τίποτα χωρίς αυτόν. Για αυτό, όσο κι αν ισοπεδώνεις φασίστες στον δρόμο, δεν ξεμπερδεύεις οριστικά με τον φασισμό. Αναπνέει όσο συνεχίζει να αναπνέει το κράτος.
Η κοινοβουλευτική αριστερά στο πλευρό των φασιστών, είναι δυνατόν;
Στο σημείο αυτό, αξίζει μια αναφορά στην κοινοβουλευτική αριστερά της πόλης. Δεν μιλάμε για τους ψηφοφόρους της. Μιλάμε για τους πρυτάνεις και τα κομματικά της στελέχη· και αυτό έχει σημασία, γιατί όσο κριτικοί κι αν είμαστε απέναντι στους ψηφοφόρους της ντόπιας αριστεράς, ένα τμήμα της αψήφησε τον φόβο και στάθηκε παθητικά ή έμπρακτα στο πλευρό του Ευαγγελισμού. Αυτό το τμήμα της αριστεράς έχει τον σεβασμό μας και το ξέρει. Τα τσουβαλιάσματα δεν ωφελούν, πρέπει να είμαστε σαφείς στο πού στρέφουμε τα πυρά μας. Ας γίνουμε λοιπόν σαφείς.
Το ΚΚΕ Ηρακλείου στην ανακοίνωσή του1 υποστηρίζει ξεκάθαρα την εκκένωση, απλά μας λέει ότι θα την ήθελε λιγότερο βίαιη. Κατά πάγια τακτική του, το κόμμα αρνείται να αναγνωρίσει την πολιτική υπόσταση της κατάληψης και περιορίζεται σε αφηρημένες, βολικές δηλώσεις περί ‘’αναξιοποίητων κτιρίων’’ και ‘’ανθρώπων που βρίσκουν καταφύγιο’’ σε αυτά. Αποφεύγει εσκεμμένα να πει ότι αυτά τα κτίρια είναι πολιτικές καταλήψεις που στεγάζουν εργάτριες και εργάτες. Επιπλέον, λέει ψέματα. Όπως αναφέρει ‘’παρά τις πιέσεις του φοιτητικού κινήματος και του Ηρακλειώτικου λαού, το Πανεπιστήμιο Κρήτης δεν έχει προχωρήσει στην αξιοποίηση του χώρου προς όφελος φοιτητών και εργαζομένων του και για τις μορφωτικές και πολιτιστικές ανάγκες του λαού συνολικά, με αποτέλεσμα τη συνεχιζόμενη απαξίωση των εγκαταστάσεων του’’. Όπως όλοι στην πόλη, έτσι και το ΚΚΕ γνωρίζει ότι κανένα ‘‘φοιτητικό κίνημα’’ και κανένας ‘‘Ηρακλειώτικος λαός’’ δεν ‘‘πίεσε’’ ποτέ να εκκενωθεί ο Ευαγγελισμός. Αντίθετα, οι μόνοι που διαχρονικά ζητάνε την εκκένωσή του είναι μια μερίδα φιλελέδων ακροδεξιών νοικοκυραίων, όπως ένας ρουφιάνος της γειτονιάς που πριν μερικά χρόνια μάζευε υπογραφές από τους ρουφιάνους φίλους του ενάντια στην κατάληψη. Μάλλον σε αυτούς αναφέρεται το ΚΚΕ και δεν το τιμά ιδιαίτερα να κοροϊδεύει εμάς και τον κόσμο του με ανόητες γενικολογίες.
Από την άλλη, ο τοπικός ΣΥΡΙΖΑ2, σε κοινή γραμμή με το ευρωπαϊκό μοντέλο καταστολής, προτείνει στο κράτος να ενοικιάσει το κτίριο του Ευαγγελισμού στις ομάδες που στεγάζονται σε αυτό. Σε μια κίνηση πολιτικής φιλανθρωπίας, το κόμμα προσπαθεί να μας κάνει να ξεχάσουμε ότι όσο ήταν στην κυβέρνηση, το υπουργείο δημόσιας τάξης υπό τον Νίκο Τόσκα, εκκένωσε βίαια δεκάδες καταλήψεις, μεταξύ των οποίων και καταλήψεις στέγης μεταναστών. Τι κρίμα που η μνήμη μας δεν μας επιτρέπει να διαγράψουμε τις εικόνες με τα αριστερά ματ να μπουζουριάζουν αναρχικούς και να τρομοκρατούν ξεριζωμένους άντρες, γυναίκες και παιδιά. Αντί να λένε βλακείες, τα τοπικά στελέχη του σύριζα θα ήταν προτιμότερο να τοποθετηθούν σχετικά με τις κινήσεις του συριζαίου πρύτανη και του συριζαίου αντιπρύτανη που όπως αναφέρουν σε σχετική ανακοίνωση3, ζήτησαν οι ίδιοι την εκκένωση τον περασμένο Ιούλιο. Ή να τοποθετηθούν σχετικά με την κίνηση του συριζαίου κοσμήτορα θετικών επιστημών που σε ανακοίνωσή του4 στηρίζει την πρυτανεία, αναπαράγοντας μάλιστα τα ψέματα περί ομόφωνης απόφασης της συγκλήτου. Γιατί δεν ξέρουμε πόσοι το έχουν καταλάβει αλλά ο Ευαγγελισμός εκκενώθηκε επί αριστερής πανεπιστημιακής διοίκησης. Ούτε στα πιο τρελά του όνειρα, δεν φανταζόταν ο Ζώρας ότι το όραμά του για εκκένωση του Ευαγγελισμού θα γινόταν πράξη επί θητείας Κοντάκη, Στρατάκη και Σία.
Ας τοποθετηθεί ο σύριζα για τον κοσμήτορά του που πριν έναν χρόνο έσπευσε να αξιοποιήσει τον νόμο Χατζηδάκη, ζητώντας από τους εργάτες και τις εργάτριες των εργαστηρίων του να δουλεύουν σαββατοκύριακα ενώ παρέμεναν πενιχρά αμειβόμενοι και περιστασιακά απλήρωτοι. Ας τοποθετηθεί ο σύριζα για τον πρύτανή του, που όσο ήταν εξαφανισμένος έπαιρνε τηλέφωνα τους αριστερούς καθηγητές του Παν. Κρήτης και τους εκλιπαρούσε για στήριξη, γιατί δεν μπορούσε να σηκώσει το πολιτικό βάρος της εκκένωσης μόνος του· και τελικά, πέρα από κάποιους από αυτούς, βρήκε στήριξη κυρίως στους καθηγητές που κινούνται στο φάσμα δεξιάς-ακροδεξιάς όπως οι μαφιόζοι του Φυσικού, που τηρούν σιγή ιχθύος βλέποντας τη θεσμική αριστερά να καθαρίζει για αυτούς. Ας τοποθετηθεί επίσης, για την οριακά αρρωστημένη απόφασή του να αναλάβει -με την ιδιότητα του γιατρού- την ιατρική παρακολούθηση του συντρόφου που έπεσε από την ταράτσα της κατάληψης με ευθύνη των μπάτσων που ο ίδιος κάλεσε. Ας τοποθετηθεί τέλος, για τη θετική στάση του πρύτανη στην εγκατάσταση καμερών παρακολούθησης στο πανεπιστήμιο, μετά το νομοσχέδιο Κεραμέως. Ναι ξέρουμε, δεν ξεχνάμε ότι είχε εναντιωθεί στην ΟΠΠΙ. Αλλά αυτό δεν εξωραΐζει όλα τα υπόλοιπα. Σε τι διαφέρει μια αριστερή από μια δεξιά διοίκηση όταν στα κρίσιμα θέματα της ασφάλειας, της καταστολής και των εργατικών δικαιωμάτων, πράττει τα ίδια; Αν οι συριζαίοι θέλουν να πουν κάτι, ας τοποθετηθούν για μια φορά με ειλικρίνεια απέναντι στην πραγματικότητα αλλιώς ας σιωπήσουν.
Η αριστερά ξέρει ότι σε αυτήν την πόλη υπάρχουν ομάδες ανθρώπων που έχουν τη διάθεση να συγκρουστούν φυσικά με τους φασίστες· που τολμούν δηλαδή να κάνουν ό,τι δεν έχουν τα κότσια να κάνουν οι κομματικοί στρατοί της. Οι παρέες αυτές είναι ένα προλεταριακό δίκτυο που συγκροτεί αυτό που ονομάζεται μαχητικός αντιφασισμός. Το μόνο όπλο που κρατάει σχετικά ασφαλή τον δημόσιο χώρο και σε τελική ανάλυση, κοιτάει την ιστορία κατάματα. Γνωρίζουμε ότι δεν αρκεί απλά να τσακίζεις ναζί στον δρόμο. Το ξέρουμε από την παρακαταθήκη του αντιφασιστικού αγώνα στη δημοκρατία της Βαϊμάρης, όπου παρά τη μαχητικότητα των κομμουνιστών και των προλεταριακών αντιφασιστικών συμμοριών, οι φασίστες τα κατάφεραν. Παρόλα αυτά ο μαχητικός αντιφασισμός φέρνει απτά αποτελέσματα στην καθημερινότητά μας· και η καθημερινότητα είναι η ζωή μας. Τρομοκρατεί τους οργανωμένους φασίστες, εμποδίζει τη φυσική τους παρουσία στον δρόμο και προσφέρει μια πολύτιμη ανάσα ελευθερίας σε ευρεία τμήματα του πληθυσμού μεταξύ των οποίων και οι ψηφοφόροι της αριστεράς.
Τι θα γινόμασταν χωρίς τον μαχητικό αντιφασισμό σήμερα; Τι θα γινόμασταν χωρίς όλους αυτούς τους πυρήνες που με θράσος και χωρίς καμία καβάτζα, κρατάνε τα πάρκα και τις πλατείες καθαρές; Που με τη δράση τους επιτρέπουν να γίνονται συγκεντρώσεις, φεστιβάλ, δημόσιες εκδηλώσεις και δίνουν χώρο στην ανάπτυξη της αντιφασιστικής κουλτούρας. Πώς θα ήταν το Ηράκλειο αν αφήναμε τους φασίστες να νιώθουν ασφαλείς και να περιφέρουν ανεξέλεγκτα τη βία τους μέσα στην πόλη; Το να εκθειάζουμε τους αγώνες των αντιφασιστών του παρελθόντος είναι ένα είδος ακίνδυνου μουσειακού αντιφασισμού, όσο δεν μετατρέπεται σε υλική αντιφασιστική δύναμη. Κάποιος πρέπει να ρίξει σε αυτά τα καθάρματα καμιά φάπα. Σήμερα. Κι όποιος δεν το παραδέχεται, εθελοτυφλεί απέναντι στην ιστορία και την πραγματικότητα. Αν τα κομματικά στελέχη της αριστεράς έχουν αποφασίσει να είναι μια ζωή καρπαζοεισπράκτορες, θα μας επιτρέψουν να μην τους ακολουθήσουμε. Εμείς δεν περιοριζόμαστε σε καταγγελίες προς τους φασίστες. Τους ψάχνουμε. Το επιτάσσουν οι προλεταριακές μας ανάγκες.
Οι μαχητικοί αντιφασιστικοί πυρήνες της πόλης δεν είναι όλοι αναρχικοί ούτε στεγάζονται όλοι στον Ευαγγελισμό. Ο Ευαγγελισμός όμως είναι ένας από αυτούς τους πυρήνες και μάλιστα πολύτιμος, και τα ντόπια κομματικά στελέχη το γνωρίζουν. Παρόλα αυτά, είναι πρόθυμα να προσφέρουν χώρο στους φασίστες για χάρη των κομματικών τους συμφερόντων. Εκθειάζουν την αντιφασιστική βία του παρελθόντος αλλά αποφεύγουν υποκριτικά να αποδεχτούν την αναγκαιότητα της αντιφασιστικής βίας στο σήμερα. Γιατί φοβούνται ότι η νεολαία τους θα ριζοσπαστικοποιηθεί με μη ελέγξιμο τρόπο. Κι έτσι, πουλάνε τα πάντα στο όνομα ενός λαϊκιστικού πασιφισμού. Ακόμα και την ιστορία. Με τον Ευαγγελισμό κλειστό ή ανοιχτό ως οτιδήποτε άλλο πέρα από πολιτική κατάληψη, ο μαχητικός αντιφασισμός της πόλης δέχεται ένα σοβαρό πλήγμα. Τα στελέχη της αριστεράς το ξέρουν αλλά χειροκροτούν ή στην καλύτερη αδιαφορούν. Έτσι κι αλλιώς, τους αρκεί να πηγαίνουν καλά οι δουλειές τους και να συντηρούν τα εκλογικά ποσοστά τους όσο οι φασίστες κατεβαίνουν με γαλανόλευκες στους δρόμους. Τους αρκεί να μαζεύονται τα βράδια σε αριστερές ταβέρνες και να αλληλοεπαινούνται για τους αγώνες τους. Είναι ένα ικανοποιητικό επίπεδο ελευθερίας για αυτούς.
Ευαγγελισμός για πάντα
Η κατάληψη ενός μεγάλου κτιρίου όπως ο Ευαγγελισμός είναι μία ταξική ανάγκη. Είναι η ανάγκη κάποιων κοινοτήτων της εργατικής τάξης για ενδυνάμωση και συλλογική ζωή απέναντι στις εξατομικευμένες χρονικότητες της μισθωτής εργασίας. Οι κοινότητες αυτές έχουν ανάγκη μεγάλους χώρους, ακριβώς γιατί είναι μεγάλες και δεν χωράνε σε λίγα τετραγωνικά. Διεκδικούν λοιπόν χώρους που αντιστοιχούν στη δύναμή τους και τους συντηρούν με τους μισθούς τους. Δεν είναι αφεντικά, δεν έχουν επιχειρήσεις. Έχουν μόνο ο ένας την άλλη και διεκδικούν το δικαίωμα να ζουν μαζί. Τα δικαιούνται αυτά τα τετραγωνικά. Έχουν το δίκιο που τους δίνει η ιστορία και όχι ο νόμος. Όχι η ιστορία των στρατηγών, των διπλωματών, των βιομηχάνων και των εθνικών στρατών. Αυτή είναι η ιστορία του κράτους, η ιστορία του νόμου. Έχουν το δίκιο που τους δίνει η ιστορία της εργατικής άρνησης. Η πραγματική ιστορία. Η ζωή και οι αγώνες των πληθυσμών που ανταγωνίζονται το κεφάλαιο και θέτουν την ίδια την ιστορία σε κίνηση.
Επιπλέον, η κατάληψη είναι μια ταξική ανάγκη που καλύπτεται επιθετικά. Γιατί σε αυτό τον κόσμο τίποτα δεν σου χαρίζεται. Τη ζωή σου την διεκδικείς επιθετικά όπως και τον μισθό σου. Οι καταλήψεις δεν έχουν διάθεση να διαπραγματευτούν με τους εχθρούς τους. Εξάλλου, κανένας δεν διαπραγματεύεται το τέλος του. Είναι παράλογο. Η ίδια η γενέθλια πράξη τους αποτελεί βία. Βία υλική απέναντι στους φασίστες και συμβολική απέναντι στη συναίνεση. Στη συναίνεση στον θάνατο και τη βλακεία. Αυτό είναι ο κόσμος μας και μας πνίγει. Γιατί ένας κόσμος γεμάτος συντρίμμια μπορεί να γίνει εξίσου αβίωτος με έναν κόσμο γεμάτο ηλίθιους· και τα δύο μας οδηγούν στον θάνατο. Τι να κάνουμε; Κάποιοι συνεχίζουμε να πιστεύουμε ότι δεν έχει νόημα μια ζωή μέσα στη δειλία και την πνευματική απονέκρωση. Απλά δεν έχει νόημα.
Μπράβο λοιπόν, σε όλους όσοι στάθηκαν όρθιοι απέναντι στους έμμισθους φασίστες της ελας. Είμαστε όλες και όλοι μια μεγάλη κοινότητα ζωντανών μέσα στη νέκρα. Δεν κάνουμε αυτό που κάνουμε για να σκοτώσουμε τον χρόνο μας. Δεν είναι το επάγγελμά μας ούτε το χόμπι μας. Είναι το κόλπο μας για να κρατηθούμε ζωντανοί σε αυτόν τον ζόφο. Αυτό προσπαθούμε να κάνουμε όσοι μπαινοβγαίνουμε σε καταλήψεις. Να αντέξουμε μαζί απέναντι στον διάχυτο ζόφο διεκδικώντας μια κοινωνικότητα επιτέλους δικιά μας. Όχι τέλεια αλλά τουλάχιστον δικιά μας. Με τους όρους μας, τους τρόπους μας και τους ανθρώπους μας﮲ και φυσικά, τα εσωτερικά προβλήματα που συνεπάγεται η ανάληψη μιας τέτοιας ευθύνης. Αλλά όσα προβλήματα κι αν έχουμε μεταξύ μας, 21 χρόνια κοινής ζωής δεν πωλούνται στους φασίστες. Κι αν οι κάτοικοι αυτής της πόλης έχουν ξεχάσει να μάχονται, δεν θα απολογηθούμε αν αποτελούμε μια μειοψηφία. Έτσι κι αλλιώς, οι μειοψηφίες θέτουν σε κίνηση την ιστορία.
Καλή τύχη σε όσους βγαίνουν στον δρόμο. Περαστικά σε όσους βλέπουν τηλεόραση.
αναρχική συλλογικότητα
Οκτάνα
Νοέμβριος 2023
1 Ανακοίνωση της Τομεακής Επιτροπής Ηρακλείου του ΚΚΕ, 2/10/2023, [www.newshub.gr/el/kriti/to-kke-irakleioy-gia-ton-eyaggelismo-na-axiopoiithei-gia-tin-kalypsi-ton-anagkon-ton-foititon]
2 Ανακοίνωση της Νομαρχιακής Επιτροπής Ηρακλείου του ΣΥΡΙΖΑ, 3/10/2023, [www.politica.gr/kriti/syriza-hrakleiou-protofani-epicheirisi-soou-ston-euaggelismo]
3 Ανακοίνωση Κοντάκη, 19/10/2023, [www.patris.gr/2023/10/19/oi-apantiseis-kontaki-ton-eyaggelismo]
4 Κοινή ανακοίνωση της Κοσμητείας της Σχολής Θετικών και Τεχνολογικών Επιστημών και της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης, 10/10/2023, [www.candiadoc.gr/2023/10/10/eyaggelismos-koini-anakoinosi-tis-ko]